เด็กผู้เยาว์ที่บิดามารดาถึงแก่ความตายไปแล้ว อาจมีความจำเป็นต้องตั้งผู้ปกครอง เพื่อมาคุ้มครองดูแล ซึ่งส่วนใหญ่มักเป็นญาติของเด็ก ให้มาทำหน้าที่จนกว่าเด็กจะบรรลุนิติภาวะ 

วิธีการตั้งผู้ปกครอง : เฉพาะโดยคำสั่งศาลเท่านั้น ทนายลำพูนและทีมทนายความลำพูน ขอเรียนว่าบุคคลที่จะสามารถขอได้ ดังนี้ ๑ ญาติของเด็ก ๒ อัยการ ๓ บุคคลซึ่งพินัยกรรมระบุให้เป็นผู้ปกครอง 

คุณสมบัติของผู้ปกครอง 

๑ บรรลุนิติภาวะ 

๒ ไม่เป็นบุคคลไร้ หรือเสมือนไร้ความสามารถ 

๓ ไม่เป็นบุคคลล้มละลาย 

๔ ไม่เป็นบุคคลที่ไม่เหมาะสมที่จะปกครองผู้เยาว์หรือทรัพย์สินของผู้เยาว์ 

๕ ไม่เป็นบุคคลซึ่งมีหรือเคยมีคดีในศาลกับผู้เยาว์ หรือญาติสนิทของผู้เยาว์ 

๖ ไม่เป็นบุคคลที่บิดาหรือมารดาห้ามไว้มิให้เป็นผู้ปกครอง 

สิทธิและหน้าที่ผู้ปกครอง  ทนายลำพูนและทีมทนายความลำพูน ขอเรียนดังนี้คือ 

๑ ผู้ปกครองต้องจัดทำบัญชีทรัพย์สินของผู้อยู่ในปกครองให้แล้วเสร็จภายใน ๓ เดือน มิฉะนั้นศาลอาจสั่งถอนได้ และยังต้องทำบัญชีทรัพย์สินส่งต่อศาลปีละ ๑ ครั้ง 

๒ ถ้ามีหนี้สินต่อกัน ต้องแจ้งต่อศาลก่อนลงมือทำบัญชีทรัพย์สิน 

๓ ผู้ปกครองเป็นผู้แทนของผู้เยาว์ตามกฎหมาย มีสิทธิเช่นเดียวกับบิดามารดา รวมทั้งอำนาจในการจัดการทรัพย์สิน 

๔ หากผู้เยาว์อายุเกิน ๑๕ ปี การจัดการทรัพย์สินต้องปรึกษาผู้เยาว์ก่อน 

๕ ผู้อยู่ในปกครองไม่มีหน้าที่ต้องอุปการะเลี้ยงดูผู้ปกครอง 

๖ ผู้อยู่ในปกครองไม่มีสิทธิใช้นามสกุลผู้ปกครอง 

๗ ผู้อยู่ในปกครองมีสิทธิฟ้องคดีแพ่งหรือคดีอาญาผู้ปกครองได้ 

๘ ไม่มีสิทธิรับมรดกในฐานะทายาทโดยธรรมต่อกัน 

การสิ้นสุดของผู้ปกครอง 

๑ บรรลุนิติภาวะ หรือตาย 

๒ ล้มละลาย 

๓ ลาออก 

๔ กลายเป็นบุคคลไร้ หรือเสมือนไร้ความสามารถ 

๕ ละเลยไม่ปฏิบัติหน้าที่ 

๖ ใช้อำนาจหน้าโดยมิชอบ เมื่อความปกครองสิ้นสุดแล้ว ผู้ปกครองต้องรีบส่งมอบทรัพย์สินพร้อมทั้งบัญชีคืนให้ผู้อยู่ในปกครองโดยเร็ว หากนำเงินไปใช้ส่วนตัว ต้องเสียดอกเบี้ย ๑๕ % ต่อปี นับแต่วันที่นำเงินไปใช้ 

ตัวอย่าง คำพิพากษาศาลฏีกา ที่น่าสนใจ 

ประเด็น มีมารดาใช้อำนาจปกครองอยู่แล้ว ญาติทางบิดาจะขอร่วมใช้อำนาจปกครองไม่ได้ คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๔๙๙๐/๒๕๓๗    กรณีที่บิดาและมารดาตกลงกันให้อำนาจปกครองบุตรอยู่กับบิดาหรือมารดาคนใดคนหนึ่ง กฎหมายบัญญัติให้ตกลงกันได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๒๐ วรรคหนึ่ง ประกอบมาตรา ๑๕๖๖(๖) เมื่อเด็กหญิง ว. ผู้เยาว์มีมารดาเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองอยู่แล้ว การที่จะตั้งผู้ปกครองผู้เยาว์นั้น มาตรา ๑๕๘๕ วรรคหนึ่ง ทนายลำพูนและทีมทนายความลำพูน ขอเรียนว่า ให้ตั้งได้เฉพาะในกรณีที่ผู้เยาว์ไม่มีบิดามารดาหรือบิดามารดาถูกถอนอำนาจปกครองเสียแล้ว แต่เมื่อเด็กหญิง ว. ยังมีจำเลยซึ่งเป็นมารดาเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองอยู่ โดยยังไม่ได้ถูกถอนอำนาจปกครอง กรณีจึงไม่อาจตั้งผู้ปกครองได้อีก ดังนี้ โจทก์จึงไม่มีสิทธิฟ้องขอให้ตั้งโจทก์เป็นผู้ปกครองร่วมกับจำเลยตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๙๐ 

ประเด็น กฎหมายไม่ได้บังคับให้ตั้งผู้ปกครอง และการตั้งผู้ปกครองก็เป็นคนละเรื่องกับการจัดการทรัพย์สินแทนผู้เยาว์  คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๗๔๙/๒๕๔๒ การตั้งผู้ปกครองผู้เยาว์ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๘๕ วรรคหนึ่ง ให้ตั้งได้เฉพาะกรณีผู้เยาว์ไม่มีบิดามารดาหรือบิดามารดาถูกถอนอำนาจปกครองเสียแล้ว เมื่อปรากฏว่าผู้เยาว์มีมารดาซึ่งยังไม่ถูกถอนอำนาจปกครอง ทนายลำพูนและทีมทนายความลำพูน ขอเรียนว่ากรณีจึงไม่อาจตั้งผู้ปกครองได้ การจัดให้มีผู้ปกครองขึ้นในระหว่างที่เป็นผู้เยาว์ ต้องเป็นที่แน่ชัดว่าผู้เยาว์ไม่มีบิดามารดาหรือบิดามารดาถูกถอนอำนาจปกครองไปแล้วทั้งสองคน แม้บิดาผู้เยาว์ได้ถึงแก่ความตายไปแล้วก็ตาม แต่ผู้เยาว์ยังมีมารดาซึ่งทิ้งร้างไปอยู่ที่อื่น ยังไม่แน่ว่ามีชีวิตอยู่หรือตายไปแล้ว เหตุนี้จึงยังไม่อาจตั้งผู้ปกครอง เพื่อทำหน้าที่แทนบิดามารดาได้ กรณีผู้เยาว์ไม่มีบิดามารดา กฎหมายมิได้บังคับว่าจะต้องตั้งผู้ปกครองให้กับผู้เยาว์เสมอไป การตั้งผู้ปกครองของผู้เยาว์เป็นคนละกรณีกับการจัดการทรัพย์สินแทนผู้เยาว์ หาใช่เหตุที่จะนำมาซึ่งการตั้งผู้ปกครองผู้เยาว์ไม่ 

ประเด็น การถอนอำนาจปกครองเป็นอำนาจของศาลเท่านั้น กรณีตกลงเรื่องการใช้อำนาจปกครองท้ายทะเบียนการหย่า ต่อมาเมื่อฝ่ายที่ใช้อำนาจปกครองตาย อำนาจจึงกลับคืนไปอยู่กับอีกฝ่าย คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๒๙๖๐/๒๕๔๘ ผู้เยาว์เป็นบุตรของ ว. กับผู้คัดค้าน ต่อมา ว. หย่ากับผู้คัดค้านโดยมีข้อตกลงเรื่องการใช้อำนาจปกครองว่าให้ผู้เยาว์อยู่ในความปกครองของ ว. ซึ่งเป็นบิดา ว. จึงเป็นผู้มีสิทธิใช้อำนาจปกครองบุตรผู้เยาว์เพียงผู้เดียวตามข้อสัญญาดังกล่าวซึ่งสามารถใช้บังคับได้ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๕๒๐ วรรคหนึ่ง ประกอบมาตรา ๑๕๖๖ วรรคสอง (๖) และมิใช่เป็นกรณีที่ผู้คัดค้านถูกถอนอำนาจปกครอง เพราะการถอนอำนาจปกครองเป็นอำนาจของศาลและจะต้องมีเหตุตามมาตรา ๑๕๘๒ ดังนั้น ทนายลำพูนและทีมทนายความลำพูน ขอเรียนว่า เมื่อ ว. ผู้ใช้อำนาจปกครองแต่ผู้เดียวตามที่ตกลงกันขณะที่จดทะเบียนหย่าถึงแก่ความตาย อำนาจปกครองบุตรผู้เยาว์จึงกลับมาเป็นของผู้คัดค้านซึ่งเป็นมารดาฝ่ายเดียวตามมาตรา ๑๕๖๖ วรรคสอง (๑) กรณีจึงถือไม่ได้ว่าผู้เยาว์ไม่มีบิดามารดาหรือบิดามารดาถูกถอนอำนาจปกครอง อันจะทำให้ผู้ร้องซึ่งเป็นป้ามีสิทธิยื่นคำร้องขอเป็นผู้ปกครองผู้เยาว์ตามมาตรา ๑๕๘๕ วรรคหนึ่ง ประกอบมาตรา ๑๕๘๖ วรรคหนึ่ง ได้ 

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ที่เกี่ยวข้อง 

มาตรา ๑๕๘๕ บุคคลที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะและไม่มีบิดามารดาหรือบิดามารดาถูกถอนอำนาจปกครองเสียแล้วนั้น จะจัดให้มีผู้ปกครองขึ้นในระหว่างที่เป็นผู้เยาว์ก็ได้ ในกรณีที่ผู้ใช้อำนาจปกครองถูกถอนอำนาจปกครองบางส่วนตามมาตรา ๑๕๘๒ วรรคหนึ่ง ศาลจะตั้งผู้ปกครองในส่วนที่ผู้ใช้อำนาจปกครองถูกถอนอำนาจปกครองนั้นก็ได้ หรือในกรณีที่ผู้ใช้อำนาจปกครองถูกถอนอำนาจจัดการทรัพย์สินตามมาตรา ๑๕๘๒ วรรคสอง ศาลจะตั้งผู้ปกครองเพื่อจัดการทรัพย์สินก็ได้ 

มาตรา ๑๕๘๖ ผู้ปกครองตามมาตรา ๑๕๘๕ นั้นให้ตั้งโดยคำสั่งศาลเมื่อมีการร้องขอของญาติของผู้เยาว์ อัยการ หรือผู้ซึ่งบิดาหรือมารดาที่ตายทีหลังได้ระบุชื่อไว้ในพินัยกรรมให้เป็นผู้ปกครอง ภายใต้บังคับมาตรา ๑๕๙๐ การตั้งผู้ปกครองนั้น ถ้ามีข้อกำหนดพินัยกรรมก็ให้ศาลตั้งตามข้อกำหนดพินัยกรรม เว้นแต่พินัยกรรมนั้นไม่มีผลบังคับหรือบุคคลที่ระบุชื่อไว้ในพินัยกรรมนั้นเป็นบุคคลที่ต้องห้ามมิให้เป็นผู้ปกครองตามมาตรา ๑๕๘๗ 

มาตรา ๑๕๘๗ บุคคลที่บรรลุนิติภาวะแล้วอาจถูกตั้งเป็นผู้ปกครองได้ เว้นแต่ 

(๑) ผู้ซึ่งศาลสั่งว่าเป็นคนไร้ความสามารถ หรือเสมือนไร้ความสามารถ 

(๒) ผู้ซึ่งเป็นบุคคลล้มละลาย 

(๓) ผู้ซึ่งไม่เหมาะสมที่จะปกครองผู้เยาว์หรือทรัพย์สินของผู้เยาว์ 

(๔) ผู้ซึ่งมีหรือเคยมีคดีในศาลกับผู้เยาว์ ผู้บุพการีหรือพี่น้องร่วมบิดามารดาหรือร่วมแต่บิดาหรือมารดากับผู้เยาว์ 

(๕) ผู้ซึ่งบิดาหรือมารดาที่ตายได้ทำหนังสือระบุชื่อห้ามไว้มิให้เป็นผู้ปกครอง 

ข้อแนะนำเพิ่มเติมจากทนายลำพูนและทีมทนายความลำพูน

๑ กรณีบิดามารดาเด็ก อยู่ต่างประเทศ แต่มิได้ถูกถอนอำนาจปกครอง จะขอให้ศาลตั้งผู้ปกครองไม่ได้ 

๒ หากเพียงบิดาเสียชีวิต แต่ยังมีมารดาอยู่ บุคคลอื่นแม้จะเลี้ยงดูนานเท่าใดและสิ้นเงินไปมากเพียงใด ก็ไม่มีสิทธิขอตั้งเป็นผู้ปกครอง 

๓ กรณีเด็กถูกทิ้งข้างถนน ศาลอาจมีคำสั่งให้ผู้ร้องทดลองเลี้ยงดูชั่วคราวก่อนไม่เกิน ๖ เดือน หรือให้สถานพินิจฯกำกับดูแล เพื่อทำรายงานประกอบการพิจารณาคดีของศาล 

๔ กรณีผู้เยาว์เป็นบุตรบุญธรรม เมื่อผู้รับบุตรบุญธรรมตาย บิดามารดาโดยกำเนิดกลับมามีอำนาจปกครองผู้เยาว์ทันที ไม่อาจตั้งผู้ปกครองได้ 

๕ การตั้งผู้ปกครอง เป็นคนละกรณีกับการจัดการทรัพย์สินของผู้เยาว์ 

๖ โดยหลักการ ศาลจะตั้งเพียงคนเดียว เพื่อสะดวกต่อการใช้สิทธิ เว้นมีเหตุจำเป็นจึงจะตั้งหลายคนได้ 

#ทนายลำพูนอาสาช่วยท่านด้วยใจ #ทนายลำพูน #ทนายความลำพูน #ทนายลำพูนเก่ง #ปรึกษาทนายลำพูน #ทนายอาสาลำพูน #ปรึกษาทนายลำพูนฟรี #ทนายความลำพูนมืออาชีพ #ที่ปรึกษากฎหมายลำพูน #ปรึกษาทนายลำพูน #รายชื่อทนายความลำพูน #สำนักทนายความลำพูน #ทนายเก่งๆลำพูน #สภาทนายความลำพูน #สำนักงานกฎหมายลำพูน #ทนายที่ดินลำพูน #ทนายอาสาศาลลำพูน #ทนายอาสาศาลากลางลำพูน #กฎหมายลำพูน #สำนักงานทนายความลำพูน #สำนักงานกฎหมายลำพูน #สำนักงานกฎหมายในจังหวัดลำพูน #ทนายฝึกงานลำพูน #ฝึกงานทนายลำพูน #LawFirmลำพูน #ปรึกษาทนายลำพูน  #ทนายเก่งลำพูน #ทนายลำพูนpantip #ทนายอาสาลำพูน #ปรึกษาทนายฟรีลำพูน #ทนายลำพูนเก่ง #ทนายความลำพูนเก่ง #ทนายอาสาลำพูนฟรี #สํานักงานกฎหมาย ลำพูน  #ทนายครอบครัวลำพูน #ทนายสองพี่น้อง #ทนายฝาง #ทนายอาสาเก่งๆ #ทนายสันป่าตอง #ทนายสันทราย #ทนายแม่ริม #ทนายสันกำแพง #ทนายสารภี #ทนายความลำพูนคดีหย่า